Động cơ điện 1 pha còn gọi là motor 1 pha hay motor 220v hoặc động cơ 220v, thiết bị cơ điện này được sử dụng phổ biến trong tất cả mọi lĩnh vực công nghiệp và dân dụng. Sau đây là những thông tin quan trọng nhất về motor điện 220V.
Nội dung
1) Định nghĩa động cơ điện 1 pha
Motor điện 1 pha là loại động cơ sử dụng dòng điện cấp 1 pha 220V dân dụng. Bộ phận chính của động cơ này gồm 1 cuộn dây pha, 1 dây nguội và tụ điện làm lệch pha. Nhờ vậy mà động cơ tạo nên từ trường 1 pha chuyển thành động năng cung cấp cho máy hoạt động.
2) Ứng dụng động cơ điện 1 pha
Động cơ 1 pha chuyên dùng lắp cho các loại máy:
- Dùng lắp máy xay café, máy chế biến điều, máy trộn thức ăn gia súc
- Dùng trong băng tải, băng truyền, cẩu nâng hàng, kéo tời vật liệu xây dựng lên cao.
- Lắp máy lồng quạt thổi khí, sục khí ao tôm
- Lắp máy bơm nước ly tâm, bơm đẩy cao, đẩy xa
3) Ưu điểm động cơ điện 1 pha
- Motor điện 220v an toàn hơn và dễ sử dụng hơn cho mọi người dân, so với điện công nghiệp
- Gọn gàng dễ lắp đặt, di chuyển linh hoạt trong nhà, trong xưởng
- Chạy được điện yếu, 200 volt vẫn khởi động tốt
- Có khả năng tiết kiệm điện. Nhất là với các loại cao cấp như Hitachi, Parma, Mitsubishi
4) Cấu tạo động cơ điện 1 pha
Cấu tạo motor điện 1 pha gồm các bộ phận chính sau:
- Vỏ motor thường làm bằng nhôm, gang hoặc thép.
- Phần tĩnh (Stator): Bao gồm lõi thép dẫn từ và dây quấn đồng cao cấp
- Phần quay (Rotor): Bao gồm lõi thép quay, cuộn dây roto gắn với trục quay, cánh quạt.
- Tụ ngâm: có vai trò bù công suất
- Tụ đề: Tụ để khởi động
- Vòng bi để đỡ trục khi truyền lực,
- Cầu điện để đấu nối với nguồn điện từ trong tường.
- Cánh quạt nhựa, hoặc nhôm, để làm mát motor khi vận hành
5) Nguyên lý hoạt động motor điện 1 pha
Động cơ điện 1 pha hoạt động theo nguyên lý từ trường quay như sau:
- Dòng điện xoay chiều 1 pha được cấp vào động cơ, chạy qua dây quấn Stator tạo từ trường quay có độ lớn tùy thuộc vào cấu tạo dây
- Thanh dẫn của Rotor chịu tác động của từ trường quay, làm xuất hiện suất điện động cảm ứng, tạo dòng điện cảm ứng trong dây quấn
- Dòng điện cảm ứng của thanh dẫn tương tác với từ trường tạo lực điện từ làm quay trục Rotor cùng chiều với từ trường quay
- Tốc độ quay của Rotor (n) luôn nhỏ hơn tốc độ quay của từ trường (n1), độ sai lệch này được tính bằng hệ số trượt S (từ 2 - 10%)
6) Thông số kỹ thuật motor 1 pha
Sau đây là các ký hiệu cơ bản trên tem của động cơ 1 pha
- Công suất của motor 1 pha gồm có:: 0.37kw 1/2HP, 0.75kw 1HP (1 ngựa), 1.1kw 1.5HP, 1.5kw 2HP (2 ngựa); 2.2kw 3HP (3 ngựa), 3kw 4HP, 3.7kw 5HP (5 ngựa) và 180w, 1/4HP (0.25 ngựa)
- B3: là motor chân đế, B5 là mặt bích và B35 là loại vừa chân đế vừa mặt bích.
- Amp: ký hiệu thể hiện dòng điện ampe định mức, không được sử dụng quá mức này.
- IP: là hệ số bảo vệ bụi và nước, thường thì motor 1 pha có IP55 với motor kín và, IP44 với motor hở
- Cấp chịu nhiệt của cuận dây đồng: cấp B chịu 130 độ và cấp F chịu 155 độ là 2 loại dây đồng phổ biến nhất
7) Phân loại động cơ điện 1 pha
Có thể phân loại motor 1 pha theo tính năng hoạt động như sau:
- Motor 1 pha làm bơm nước, tốc độ 2800, 2900, 3000 vòng phút, chuyên hút nước tươi tiêu ruộng vườn, giặt giũ
- Motor 1 pha mini tải nhẹ: công suất từ 15w tới 400w, chuyên cho các việc cần gọn nhẹ như chế tạo robot
- Motor 1 pha sàng rung: còn gọi là đầm rung 220v, chuyên các việc phân loại ngũ cốc, nông sản.
- Motor 1 pha tải nặng YC là dòng chuyên các việc cần lực lớn như máy cắt sắt, máy cưa gỗ.
- Motor 1 pha trục bánh răng: là loại chuyên dùng cho bơm hút dầu, các chất sệt như mật ong, keo, sơn
- Motor 1 pha trục âm là loại chuyên dùng cho bơm thủy lực
- Motor 1 pha gắn hộp giảm tốc: là động cơ có lực momen lớn chuyên làm băng tải chở hàng hóa, ảnh minh họa như sau:
