Cách Đấu Dây Đảo Chiều Motor 1 Pha, Công Tắc Đảo Chiều Động Cơ 1 Pha

Bạn có bao giờ cảm thấy bực bõ vì quạt máy chỉ thổi một chiều? Hay máy bơm cứ hút hoài không chịu đẩy nước ra ngoài? Đừng lo lắng, "phù thủy điện" đến đây!

Giờ đây, với bí kíp Đấu Dây Đảo Chiều Motor 1 Pha trong bài viết này, bạn sẽ dễ dàng "hô biến" cho "cỗ máy" của mình quay ngược như chớp!  Chỉ với vài thao tác đơn giản, bạn sẽ nắm trong tay sơ đồ đấu dây chi tiết và hướng dẫn từng bước, biến việc đảo chiều Motor 1 pha thành chuyện "dễ như ăn kẹo".

Không cần phải là chuyên gia điện, chỉ cần một chút tò mò và ham học, bạn hoàn toàn có thể tự tay "bảo dưỡng" cho các thiết bị quen thuộc như quạt, máy bơm, cửa cuốn... Thử tưởng tượng, bạn sẽ tự hào biết bao khi "chinh phục" được những điều tưởng chừng phức tạp!

Nhanh tay click vào bài viết và cùng khám phá bí mật đảo chiều Motor 1 pha ngay thôi nào! Đừng quên chia sẻ thành quả với bạn bè để cùng nhau "chơi" với điện an toàn và hiệu quả nhé!

1. Khái niệm động cơ 1 pha

Động cơ 1 pha chính là loại động cơ dây quấn stato nhưng chỉ có 1 cuộn dây pha, nguồn cấp chính là 1 dây pha và 1 dây nguội (còn có thêm tụ để làm cho lệch pha). Tuy nhiên, nếu chỉ có 1 cuộn dây pha thì khi đảo chiều động cơ 1 pha, động cơ sẽ không thể tự mở máy được vì từ trường 1 pha chính là từ trường đập mạch. 

Động cơ 1 pha chính là loại động cơ có dây quấn stato

Để động cơ 1 pha có thể mở máy được, người ta thường dùng nhiều phương pháp khác nhau . Động cơ điện không đồng bộ (KDB) 1 pha (còn gọi là motor điện 1 pha) thường được sử dụng rất phổ biến trong cuộc sống. Chúng được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như: máy bơm nước, máy nén khí, dây tời kéo, các dụng cụ cầm tay,…

2. Nguyên lý đảo chiều động cơ 1 pha

Trong quá trình chuyển động quay, từ trường này sẽ tiến hành quét đi qua các thanh dẫn của rôto, từ đó sẽ làm xuất hiện ở đó 1 suất điện động cảm ứng. Vì dây quấn rôto có 1 đặc điểm là kín mạch nên suất điện động cảm ứng lúc này sẽ tạo ra 1 dòng điện ở trong các thanh dẫn của rôto. Các thanh dẫn này sẽ có dòng điện lại nằm bên trong của từ trường, cho nên chúng sẽ tương tác với nhau, đồng thời tạo ra một lực điện từ đặt vào bên trong các thanh dẫn.

Muốn đảo chiều motor 1 pha để có thể làm việc được, stato của động cơ cũng cần được cung cấp dòng điện xoay chiều. Dòng điện chạy qua dây quấn stato sẽ tạo ra từ trường quay, đạt được tốc độ: n = 60 f/ p (vòng/ phút). Trong đó: f chính là tần số của nguồn điện, còn p được gọi là số đôi cực của dây quấn stato.

Tổng hợp các lực ở trên đây sẽ tạo ra mô men quay đối với trục rôto, do đó sẽ làm cho rôto thực hiện chuyển động quay theo chiều quay của từ trường. Khi motor hoạt động, tốc độ của rôto (ký hiệu n) luôn luôn nhỏ hơn tốc độ đo được của từ trường (ký hiệu n1). Kết quả là rôto của động cơ sẽ quay chậm lại, cho nên nó sẽ luôn nhỏ hơn n1. Cũng chính vì thế, động cơ 1 pha còn được gọi tên là động cơ không đồng bộ.

Độ sai lệch giữa tốc độ chuyển động của rôto và tốc độ quay của từ trường còn được gọi là hệ số trượt, thường được ký hiệu là S. Thông thường, hệ số trượt này sẽ nằm trong khoảng từ 2 10%.

3. Cách đấu mạch đảo chiều motor 1 pha

Thông thường về mặt cấu tạo, mạch đảo chiều động cơ 1 pha cùng với tất cả các loại mô tơ điện đều được chúng ta dễ dàng phân biệt được nhờ vào các loại cuộn dây cũng như chức năng của cuộn dây thông qua ký hiệu riêng của từng loại. Tuy nhiên sau 1 thời gian ngắn sử dụng, việc bị phai mờ ký hiệu dẫn đến khó phân biệt cũng là điều không thể tránh khỏi. Vậy chúng ta cần làm gì trong những trường hợp như thế này? Cách làm như sau: 

a) Đấu dây mô tơ 1 pha bằng cách dùng VOM cho từng cặp dây

Một trong những phương pháp nhằm để xác định chính xác các loại dây được khá nhiều người áp dụng trong thời gian gần đây là sử dụng VOM ở mức ohm để dò lại cho từng cặp dây. Khi nhận thấy cặp dây nào có điện trở nhỏ hơn so với những cặp còn lại (đó là hiện tượng nạp xả bởi tụ điện) thì khả năng cao đó chính là cặp dây đề.

Đối với động cơ 1 pha trong đó sử dụng 4 dây ra thường sẽ bao gồm có 2 dây là cuộn đề và 2 dây còn lại chính là cuộn chạy. Để tiến hành nhận biết và phân biệt cho các đầu dây, các bạn có thể thực hiện tuần tự như sau: 

• Đầu tiên, hãy tiến hành đấu dây cho động cơ để thực hiện hoạt động bằng việc lấy 1 đầu cuộn dây đề và 1 đầu của cuộn dây chạy để đấu chung lại để cho ra 1 đầu ở nguồn. Phần đầu dây còn lại của cuộn dây đề được đấu vào tụ điện và tiếp tục đấu vào trong vít ly tâm cùng đầu dây của cuộn chạy còn lại nhằm mục đích tạo thành 1 dây ở nguồn khác. Sau khi có được 2 dây nguồn thì các bạn chỉ cần kết nối nguồn điện vào thiết bị để cho chúng có thể hoạt động được bình thường. 

Sơ đồ đấu dây để đảo chiều động cơ 1 pha

• Tuy nhiên, để tiến hành đấu mô tơ điện 1 pha với 6 đầu dây ra thì lại phức tạp hơn nhiều. Sau khi đã xác định được chính xác pha đề, các bạn tiếp tục đấu dây theo cách đấu vận hành như cũ để sử dụng nguồn điện 220V. Tiến hành đóng nguồn để giúp cho động cơ hoạt động. Nếu thấy động cơ vẫn hoạt động bình thường có nghĩa là lúc này 2 cặp dây pha chạy đã được các bạn đấu đúng theo thứ tự quy định là dây 1, 4 đấu với dây 3, 2.
• Trường hợp động cơ không khởi động thì chúng ta cần tiến hành đổi lại đầu dây của 1 cuộn chạy, còn đầu dây của cuộn chạy thứ 2 vẫn giữ nguyên. Nếu đã xác định xong rồi thì có thể tiến hành đánh dấu các đầu dây lại. Thực hiện đấu tương tự như cách đấu của động cơ 1 pha có 4 đầu dây.

b) Sử dụng cảm ứng điện từ cho việc đấu dây mô tơ 1 pha

Phương pháp sử dụng cảm ứng điện từ để đảo chiều động cơ được thực hiện như sau: Chúng ta hãy bắt đầu bằng việc mắc từng cặp dây chưa được xác định vào VOM, cài đặt chế độ mA kế. Tiến hành quay trục, đồng thời hãy quan sát:

Nếu nhận thấy cặp dây nào có cường độ dòng điện khác với cặp dây còn lại thì đó đúng là cặp dây của pha đề. Đương nhiên, chắc chắn 2 cặp còn lại sẽ chính là pha chạy.

Đối với mô tơ 1 pha được trang bị 6 đầu dây thì sau khi đã xác định chính xác được 2 đầu cuộn đề thì ở đây sẽ còn lại cặp dây. Để xác định được chiều của cuộn dây, chúng ta hãy tiến hành đấu nối tiếp cho 2 cặp dây pha cho đến khi đạt được chỉ số lớn nhất đo được của mA kế thì chứng tỏ quy trình đấu dây đã đúng chiều nối là dây 1, 2 vào dây 3, 4. 

c) Mách bạn cách đảo chiều động cơ 1 pha hiệu quả, dễ dàng

Một trong những phương pháp để đảo chiều quay motor 1 pha cực kỳ đơn giản cho phần lớn những loại mô tơ 1 pha hiện nay, đó là bạn chỉ cần đổi 2 dây cuộn đề lại với nhau là đã có thể đảo được chiều của động cơ rồi. 

Ngoài ra việc đảo chiều các cuộn dây cũng có thể được thực hiện thông qua việc đấu nối các đầu dây của động cơ lại với nhau. Khi đó, thao tác đấu dây được thực hiện như sau, 1 động cơ thông thường sẽ bao gồm 5 loại dây. Trong đó bao gồm có: 1 dây chung (ký hiệu T), 1 dây đề (ký hiệu G), 2 dây thắng (ký hiệu B) và 1 dây chạy (ký hiệu G). Đồng thời, chúng ta sẽ dễ dàng xác định được 2 dây nguồn AC, đó chính là dây V1 và V2.

Để tiến hành đảo chiều quay động cơ 1 pha, bạn có thể thực hiện bằng cách nối dây V1 với T. Đồng thời nối 2 đầu tụ vào 2 dây R và G. Sau đó, hãy sử dụng đầu dây V2 để nối với R hoặc dây chạy G để hoàn thành được thao tác đảo chiều quay cho motor.

4. Công tắc đảo chiều motor 1 pha

Hiện nay, để giúp cho quy trình đấu nối đảo chiều dòng điện 1 pha được thực hiện dễ dàng và nhanh gọn, hiệu quả hơn, chúng ta có thể tìm mua trên thị trường 1 sản phẩm có tên là công tắc đảo chiều motor 1 pha. Sản phẩm này được xem là giải pháp hiệu quả để khắc phục động cơ điện quay ngược chiều vô cùng hiệu quả. Sản phẩm này các bạn có thể mua tại các cửa hàng thiết bị điện gia dụng hoặc đặt mua trên các trang facebook thương mại điện tử đều được.

Thông số kỹ thuật của sản phẩm:

• Tên sản phẩm: Công tắc đảo chiều motor 1 pha 
• Góc xoay: 360 độ
• Dòng tải định mức của sản phẩm: 6A-10A
• Điện áp định mức của sản phẩm: 415V
• Tiêu chuẩn để cho thiết bị có thể chuyển mạch IEC 60947 3
• Tiêu chuẩn an toàn điện IEC 60204-1
• Tuổi thọ cơ: dùng cho 2.000.000 lần chuyển mạch
• Tuổi thọ điện: dùng cho 100.000 lần chuyển mạch (đo được ở dòng
  định mức)
• Kích thước: 48 x 48 mm.

Công tắc đảo chiều giải pháp khắc phục động cơ điện quay ngược chiều

Cách đấu nối công tắc đảo chiều vào động cơ như sau:

• Đổi 2 đầu dây đã đấu ở 2 cái chổi than cho nhau, khi đó nó sẽ quay ngược lại ngay lập tức.
• Đảo ngược chiều quay của động cơ điện 1 pha: Đầu tiên, bạn cần xác định được động cơ 1 chiều bao gồm có 5 dây, trong đó có 1 dây chung (ký hiệu T), 1 dây đề (ký hiệu G), 1 dây chạy (ký hiệu R), và 2 dây thẳng (ký hiệu B). Nếu động cơ chạy nhanh hơn thì bạn khẳng định đó chính là 2 dây pha và dây chung. Còn nếu động cơ chạy chậm hơn thì ta chắc chắn đó chính là dây đề và dây chung.

Video đấu điện đảo chiều quay

9. Chia sẻ kinh nghiệm thực tế

9.1. Mẹo và thủ thuật để đảo chiều motor 1 pha an toàn và hiệu quả:

• Sử dụng đúng phương pháp đảo chiều phù hợp với công suất motor và nhu cầu sử dụng.
• Khi sử dụng VOM hoặc cảm ứng điện từ, cần thao tác cẩn thận để đảm bảo an toàn và chính xác.
• Khi sử dụng công tắc đảo chiều, cần lựa chọn sản phẩm chất lượng tốt và lắp đặt đúng cách.
• Nên bảo trì motor định kỳ để đảm bảo hoạt động ổn định và bền bỉ.

9.2. Ví dụ:

• Cách chọn mua công tắc đảo chiều motor 1 pha chất lượng tốt:
  • Lựa chọn công tắc có công suất phù hợp với motor.
  • Chọn thương hiệu uy tín, có chế độ bảo hành tốt.
  • Kiểm tra kỹ lưỡng sản phẩm trước khi mua.
• Cách bảo trì công tắc đảo chiều motor 1 pha:
  • Vệ sinh công tắc định kỳ bằng khăn mềm và dung dịch tẩy rửa chuyên dụng.
  • Kiểm tra các tiếp điểm của công tắc để đảm bảo tiếp xúc tốt.
  • Thay thế công tắc khi bị hư hỏng.

10. Cung cấp tài liệu tham khảo:

• Sách:
  • "Động cơ điện" - Tác giả: Nguyễn Văn Hưởng
  • "Hướng dẫn sửa chữa điện gia dụng" - Tác giả: Lê Văn Tám

Kết luận

Bằng cách cung cấp đầy đủ thông tin, hướng dẫn chi tiết và dễ hiểu về cách đảo chiều động cơ 1 pha, bài viết này hy vọng sẽ trở thành tài liệu hữu ích và giá trị cho tất cả những ai quan tâm đến chủ đề này.

Lưu ý:

• Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Người đọc nên tham khảo ý kiến của thợ điện nếu không am hiểu về kỹ thuật điện.
• Khi thực hiện đấu dây điện, cần đảm bảo an toàn và tuân thủ các quy tắc kỹ thuật.

Nội Dung Có Thể Bạn Quan Tâm:

• Động Cơ Điện 1 Pha Các Công Suất, Ứng Dụng Cấu Tạo Và Chất Lượng Sản Phẩm
• Giá Motor 1 Pha Các Công Suất
• Nguyên Lý Đấu Điện Động Cơ 3 Pha Sang 1 Pha. Cách Đấu Mạch Đảo Chiều Motor 3 Pha
• Động Cơ Parma, Thương Hiệu Bán Chạy Nhất Việt Nam, Quy Mô Tập Đoàn
• Cách Đấu Điện Motor 1 Pha, Đấu tụ, Đảo Chiều Tùy Ý
• Giá Motor 3 Pha Hitachi Toshiba Mitsubishi Nhật, ABB, Siemens Đức, Giá Quấn Lại Motor Toàn Quốc
• Biến Tần Điều Khiển Tốc Độ Motor 3 Pha, Lợi Ích, Khái Niệm